Jujutsu
Jujutsu (Ju-jitsu)- tradycyjna japońska sztuka walki wywodząca się od starożytnej formy walki budo, początkowo w formie zapasów. W wersji oryginalnej poza Japonią prawie nie spotykana. Większość pozajapońskich szkół jujutsu klasyfikuje się jako nowoczesne (zob. modern jujutsu), które bardzo często zawierają rozwinięte techniki, elementy innych, czy lokalnych systemów walki wręcz. Ten styl bardzo często dostosowywany jest do potrzeb policji, czy wojska albo też realnej samoobrony. Podstawowe zasady jujutsu to: "ustąp, aby zwyciężyć" oraz "minimum wysiłku, maksimum skuteczności". Istnieje też trzecia, przyjęta głównie przez szkoły oparte na goshin-jitsu (samoobrona judo), mianowicie "przez czynienie sobie dobra nawzajem do dobra ogółu". Pełna wersja pierwszej maksymy brzmi: Ustąp aby zwyciężyć, burza łamie drzewa, a trzciną tylko kołysze.
Historia Rozwoju Jujutsu w Polsce
Jujutsu jest najwcześniej znaną i uprawianą sztuką walki w Polsce. Pierwsze znaczące wzmianki o tym systemie dotarły do nas na początku XX wieku. W 1908 roku nakładem wydawnictwa M. ARCTA wydana została książka H. Irwinga Hancocka pt. "Japoński system trenowania ciała dla młodzieży" w tłumaczeniu Wojciecha Szukiewicza. Rok później Polak, Zygmunt Kłośnik, publikuje swoją książkę pt. " Dżiu-dżitsu, czyli źródło zdrowia, siły i zręczności". Pomimo wcześniej wydanych książek, za początek rozwoju jujutsu w Polsce uważa się wczesny okres międzywojenny. Dostrzegając walory fizyczno-wychowawcze, zaczęto wdrażać ten system w programy szkoleniowe wojska i policji. W niektórych klubach również cywile mogli zapoznawać się z tą sztuką walki. W Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie nauczał Kazimierz Laskowski - najbardziej znana postać tego okresu. Mimo przychylności władz i społeczeństwa jujutsu nie zyskało jednak popularności jakiej by można się spodziewać. Uprawiane było tylko w niektórych środowiskach przez nieliczne osoby. W okresie tym, nauka tej sztuki polegała na opanowaniu pojedynczych "tricków" i sztuczek, dopasowanych do konkretnej sytuacji. Po drugiej wojnie światowej, rozwój jujutsu w Polsce przebiegał dwiema różnymi drogami. Jeden kierunek rozwoju bierze początek od powracających do kraju żołnierzy z polskich armii na Zachodzie. Większość z nich odbyła tam bowiem przeszkolenie z zakresu walki wręcz i samoobrony, szczególnie ci którzy byli w oddziałach specjalnych jak choćby sławni "Cichociemni". W drugim przypadku jujutsu rozwijało się wraz z rozwojem judo sportowego. W 1948 roku do programu nauczania warszawskiej AWF, wprowadzono samoobronę, opartą w większości na technikach jujutsu. Powoli jednak zaczynały do Polski docierać słuchy o judo. Chęć rywalizacji sportowej spowodowała proces przekształcania się klasycznej samoobrony w dziedzinę sportu zarówno nieznaną jak i interesującą. Techniki samoobrony były traktowane jako techniki uzupełniające szkolenie zawodnika. W 1956 roku, kiedy w Polsce nie było jeszcze własnej organizacji zrzeszającej sekcje judo i samoobrony, kraj stał się członkiem Europejskiej Federacji Judo. Rok później powstał Polski Związek Judo. W statucie tego Związku, było zaznaczone, że Związek obejmuje swą działalnością również sztuki pokrewne, a wśród nich jujutsu. Z biegiem czasu jednak inne sztuki walki stały się kulą u nogi. W 1973 roku PZJ skreślił ze statutu sformułowanie o opiece nad innymi dyscyplinami. Instruktorzy i trenerzy judo, których nie interesowała rywalizacja sportowa, widząc zainteresowanie społeczeństwa formą samoobrony, odeszli ze Związku. Nie mając żadnej opieki nadrzędnej zaczęli nauczać samoobrony. Większość technik oparta była na tzw. "metodzie Kano" - goshin-jitsu. Niestety, w owym czasie wyjazd za granicę (choćby z powodów finansowych) w celach szkoleniowych był prawie niemożliwy. Nie mając nadrzędnej organizacji ani żadnych sponsorów, powstałe sekcje nie mogły pozwolić sobie również na sprowadzenie instruktorów z zagranicy. Nieliczne tylko osoby, w czasie podróży zagranicznych, mogły poznawać inne kierunki tej walki. W latach osiemdziesiątych nastąpiła eksplozja zainteresowania społecznego jujutsu i innymi walkami. Wpłynął na to szerszy dostęp do filmów i publikacji zagranicznych, a także większa możliwość wyjazdów. Niektóre ośrodki (prymat pod tym względem wiódł TKKF "Stadion"), nawiązały kontakty z federacjami zagranicznymi. Zaczęto wymieniać doświadczenia i okazało się, że wcześniej nabyta wiedza w połączeniu z nowymi technikami, pozwala na szybkie podniesienie poziomu technicznego i dorównanie do reszty Europy. W 1983 roku Europejska Unia Jujutsu chcąc pokazać jak wielkim szacunkiem darzy polskie jujutsu, nadała 4 dan instruktorowi z Warszawy - Andrzejowi Trepte. Stopnie 2 dan otrzymali wtedy Jan Etmajer z Warszawy i Eugeniusz Sikora z Zielonej Góry. Posiadaczami stopnia shodan (1 dan) stali się Sylwester Kacprzak i Roman Puderecki - obaj z Warszawy. Były to pierwsze stopnie nadane oficjalnie Polakom przez organizację zagraniczną. Zaczęto wówczas przemyśliwać o utworzeniu organizacji ogólnokrajowej zrzeszającej sekcje jujutsu i samoobrony z całego kraju. Kiedy wydawało się, że wszystko jest na najlepszej drodze ku temu, instruktor Andrzej Trepte wraz z grupą instruktorów pragnących specjalizować się w odmianie sportowej, odszedł z Ogniska TKKF "Stadion". W grudniu 1983 roku, patronat nad rozwojem jujutsu w Polsce przejął znany działacz judo i samoobrony dr Krzysztof Kondratowicz. W maju 1984 roku odbyły się pierwsze warsztaty szkoleniowe, a w sierpniu tego samego roku zorganizowano kurs instruktorów samoobrony (nazwa jujutsu nie była w tym czasie zbyt mile widziana). Od tego czasu zaczęto systematycznie organizować szkolenia i kursy instruktorskie. 18 maja 1985 roku została powołana Krajowa Rada Instruktorów Sztuki Walki Jujutsu. Przewodniczącym Rady został Michał Śliwka z Krakowa, a jego zastępcą Jan Słopecki z Warszawy. W czerwcu 1985 roku utworzona zostaje V Komisja Stylowa Polskiego Związku Karate. Komisja ta zrzeszała style nie zajmujące się sportem: jujutsu, kung-fu, viet-vo-dao, Karatedo Doshinkan i wiele innych. Przewodniczącym V Komisji Stylowej został - Krzysztof Kondratowicz. Po ponad dziesięciu latach "bezkrólewia" znowu zaczęto rozwijać jujutsu w ramach organizacyjnych. Ustanowiony został jednolity program szkoleniowy i egzaminacyjny. Wszelkie odstępstwa od niego, nie były zbyt miło widziane. W miarę upływu czasu i nawiązywania nowych kontaktów zagranicznych, niektórym instruktorom przestał wystarczać zasób technik oferowany przez program przygotowany przez dr Kondratowicza a oparty na metodzie Kano. Zaczęli oni specjalizować się w różnych odmianach jujutsu. Powoli stawało się widoczne jak zaczynają łączyć się sekcje przy instruktorach, u których chcą pogłębiać swoją wiedzę. Było to zwiastunem zbliżającego się rozpadu organizacji, która wszystkim chciała narzucić swoją wolę. W 1987 roku, z KRISzWJJ odchodzi Michał Śliwka, stwarzając przy PZK własną organizację. Część instruktorów przyłącza się do nowej organizacji. 23 kwietnia 1988 roku utworzono Polskie Centrum Jujutsu. W grudniu 1988 roku zarejestrowana zostaje przez KMiKF, Polska Federacja Dalekowschodnich Sztuk Walki w ramach której zaczyna działać Polskie Centrum Jujutsu. W roku 1989 , odchodzi z PCJJ - Krzysztof Kondratowicz. Przewodniczącym Centrum został Adam Twardy z Kalisza. W czerwcu 1989 roku instruktorzy skupieni przy K. Kondratowiczu powołali Polskie Centrum Jujutsu Goshin-ryu. W listopadzie 1989 roku w Opolu zostało oficjalnie zarejestrowane autonomiczne Centrum Jujutsu-Aikijujutsu KOBUDO KENKYUKAI, założone przez Eryka Murlowskiego. Powstało ono na bazie Opolskiego Ośrodka Japońskich Sztuk Walki KOBUDO KENKYUKAI, zarejestrowanego w lutym 1988 roku. Prezesem został Adam Twardy z Kalisza, a Dyrektorem Technicznym Eryk Murlowski (Chrzelice, Opole) Początek lat 90. zaowocował powstaniem nowych organizacji między innymi Polskiej Federacji Jujutsu w Krakowie, Polskiej Akademii Jujutsu w Zielonej Górze, WS "BUDO" - AJJ w Warszawie, Polskiego Związku Jujutsu w Katowicach czy też Polskiej Organizacji Jujutsu w Jaworznie. Był to moment przełomowy. Od tej pory zaczęto tworzyć nowe organizacje i kluby skupiające się przy osobach darzonych przez określone grupy szacunkiem i autorytetem. Warto wymienić choć nielicznych z grona wielu, są to: Andrzej Trepte, Krzysztof Kondratowicz, Jan Słopecki, Michał Śliwka, Adam Twardy, Krzysztof Staniszewski, Roman Grzegorz, Eryk Murlowski, Ryszard Józwiak, Krzysztof Dawidowicz, Eugeniusz Sikora, Maciej Lisowski, Stanisław Cynarski, Ryszard Gumiński, Paweł Nerć, Daniel Głowacki i wielu innych. Większość krajowych organizacji posiada atestację organizacji międzynarodowych, z których warto wymienić chociażby: EJJU, IFJJ, IJJF, WJJKO, ISJA czy też YOMAU. Ćwiczone są różne odmiany tej sztuki, od skrajnie tradycyjnej aż po systemy nowoczesne, ciągle żywe i rozwijające się. Na świecie, a również w Polsce coraz większą popularność zdobywa jujutsu sportowe jak również jego brazylijska odmiana. Nieliczne odmiany tradycyjnego jujutsu to Hontai Yoshin ryu, Yoshin ryu, Hakko ryu czy też Yawara jutsu.
